U Starom Brodu kod Višegrada danas je osveštan Spomen-muzej starobrodskim žrtvama u okviru obilježavanja 77 godina od stradanja više od 6.000 Srba Sarajevsko-romanijske regije, koje su 1942. godine pobile ustaše Jure Francetića.
Spomen-muzej osveštao je Njegovo visokopreosveštenstvo mitropolit dabrobosanski Hrizostom sa sveštenstvom, koji je prethodno služio pomen srpskim žrtvama iz Starog Broda i Miloševića.
U Spomen-muzeju u Starom Brodu postavljeno je 27 skluptura sa 39 likova, koje simbolizuju zbijeg i ulazak srpskih majki sa djecom u naručju u nabujalu Drinu.
Spomen-muzej je uradio arhitekta Novica Motika iz Zvornika, a izgradnju su finansirali Miodrag Davidović Daka i Spasoje Albijanić.
Obilježavanju 77 godina od stravičnog zločina nad Srbima u Starom Brodu i Miloševićima prisustvuju predsjednik Republike Srpske Željka Cvijanović, premijer Srpske Radovan Višković, srpski član Predsjedništva BiH Milorad Dodik, delegacija Narodne skupštine Republike i direktor Republičkog sekretarijata za vjere Dragan Davidović.
Ustaške jedinice, predvođene Jurom Francetićem, pokrenule su u proljeće 1942. godine ofanzivu sa namjerom da protjeraju i pobiju srpsko stanovništvo iz istočnog dijela BiH kako bi ostvarili svoj cilj – granicu Nezavisne Države Hrvatske na Drini.
Tokom ove ofanzive, mučki je ubijeno više od 6.000 Srba sa područja Sarajeva, Sokoca, Olova, Kladnja, Rogatice, Han Pijeska i Višegrada, koji su pokušali da pređu rijeku Drinu i potraže spas u Srbiji.
Prema istorijskim podacima, zgroženi ovim stradanjem srpskog civilnog stanovništva, Nijemci su prekinuli ovaj stravični pokolj i dozvolili ljudima da pređu u Srbiju ili da se vrate svojim domovima. Nažalost, polovina onih koji su se vratili, stradala je u narednom periodu.
Pokolj u Starom Brodu i Miloševićima desio se proljeća 1942. godine, uglavnom na obalama rijeke Drine, u mjestima Stari Brod i Miloševići, opština Višegrad.
Ustaše su u ovom pokolju ubile više od 6.000 nenaoružanih Srba, isključivo civila. Dio ljudi se namjerno ili nenamjerno utopio u rijeci Drini bježeći od ustaša. Najmasovnije ubijanje ljudi je izvršeno 22. marta 1942. godine, ali su ubijanja trajala i do početka maja 1942.
U mjestu Stari Brod je tokom 2008. godine podignuto obilježje u znak sjećanja na ovaj zločin. U pločama od kamena su uklesana imena ubijenih. Nešto kasnije, u maju 2010. godine započeta je gradnja spomen kapele i zvonare.
Srpski civili su bili uglavnom pripadnici zbjegova sa područja mjesta Rogatica, Višegrad, Han Pijesak, Kladanj, Sokolac, Olovo, Pale i Sarajevo.
Tokom proljeća 1942. ustaše su preduzele ofanzivu u istočnoj Bosni, kojom je trebalo učvrstiti vlast NDH na istočnoj granici. Ofanziva je počela u martu i kretala se prema Drini, potiskujući ispred sebe desetine hiljada izbjeglica. U Višegradu su prelaz u Srbiju blokirali Italijani, pa je dio naroda krenuo prema Starom Brodu i Miloševićima, po teškom terenu i izložen napadima ustaša i muslimanske Handžar divizije.
U takvim okolnostima srpske civile nagomilane na obali napale su ustaše, ubijale, mučile, silovali žene i bacala u vodu, a neki su da bi se spasili od ustaškog noža sami skakali u ledenu Drinu. Prema izjavama svjedoka, dio naroda su od ubijanja spasili Nijemci i nedićevci.
SRNA
